5. Pauli's blauwe gedachten

Pauli, blauw denken (210213; 290317)

Informatiebron: VPRO uitzending Tegenlicht, februari 2013; You Tube: college Hasselt.

Blauw denken, Pauli (vgl. ook Semler/SEMCO)

Pauli pleit voor het blauwe denken (vgl. blauwe oceaan) als alternatief voor het groene denken. Blauw denken onderscheidt Pauli van groen denken. Groen denken betekent dat gezocht wordt naar ecologische/milieuvriendelijke alternatieven voor bestaande producten (groen denken). Groene oplossingen zijn duurder en afhankelijk van overheidssubsidies.  Groen denken is defensief en leidt tot belastingverhoging. 

Blauw denken richt zich op problematische producten en diensten(vgl. ToC). Deze zwakke schakels worden gebruikt worden als aanknopingspunt om innovatieve oplossingen te bedenken of ze worden als probleem radicaal geëlimineerd. Oplossingen worden gevonden op lokaal niveau. Ecologisch denken is erop gericht om zoveel mogelijk autarkie te bevorderen.  Blauw denken levert nieuwe business modellen op. 

Enkele voorbeelden van Pauli (zie NRC 021112; zie website Pauli):

•               Algen gebruiken om elektriciteit op te wekken

•               Overhangende, flexibele daken gebruiken om elektriciteit op te wekken door gebruik te maken van natuurlijke druk (compressie) en beweging

•               Menselijke ademhaling gebruiken/lichaamswarmte als voeding voor de mobiele telefoon

•               Bamboe gebruiken als alternatief voor hout en voor cement

•               Maden gebruiken om ontstekingen te remmen

•               Maden scheiden een stof uit, die gebruikt kan worden als tegengif etc.

•               Maden gebruiken voor voedsel (eiwitrijk) (?)

Bestaansbron Pauli: hoogleraar, gastcolleges, advieswerk voor overheden, advieswerk voor bedrijven, trainingen/workshops = interactief, 

VISIE EN INNOVATIE

Assumpties moderne denken/wereldmodel I: tekort, schaarste, deficiëntie, crisis, bedreigingen, oplossingen komen van de overheid/verzorgingsstaat/interventiestaat. Banken speculeren met aandelen = tweede/virtuele/economische wereld; assumptie: vooruitgang, schaalvergroting.

Postmodern denken/wereldmodel II: beter benutten van beschikbare bronnen (materieel en immaterieel), kansen/opportuniteiten, ondernemerschap, open resources/open innovatie, ideeën uitwisselen; kleinschalige, lokale, levensvatbare pilots/projecten, onderzoek doen naar bronnen en knelpunten op lokaal niveau. 

Basis = de NATUUR/COSMOS: alles/iedereen werkt en functioneert in de natuur, overvloed aan beschikbare bronnen, kennis is cruciaal, kenniseconomie, onderzoek/observatie/empirisch onderzoek/systeemanalyse = analytisch onderzoek, mensen zien of bedenken nieuwe combinaties, menselijk geluk/welbevinden staat centraal, belang van EXPERIENCES, de natuur voor de mens laten werken (vb. warm water stijgt, koud water daalt; idem: lucht, aarde, vuur/energie), variëren/manipuleren met druk (compressie) en temperatuur; slim gebruik van de natuurelementen (water, aarde, lucht, vuur/energie), ecologie, blauw denken = waarde-creatie (in plaats van bestaande M’s op een dure/gesubsidieerde wijze vervangen); stimuleren van ondernemerschap, zzp-ers; deregulering van overheidstaken.

·       Creativiteit = uit niets IETS maken

·       elimineren van overbodige materialen, mensen, middelen, machines, opslag etc. (alternatief JIT)

·       Afval/recycling levert geld op en maakt belastingverlaging mogelijk 

·       Deregulering, terugtreden van de overheid

·       Aansluiten bij lokale bronnen/bestaande mogelijkheden

·       Stadslandbouw

·       Zero emission (EMIC); uitstoot van CO-2 neutraal

·       Strategisch denken, vooruitdenken, anticiperen op toekomstige ontwikkelingen/trends 

·       Ontwerp van business principes

·       Tacit knowledge expliciteren

·       Rijkdom aan beschikbare bronnen beter exploiteren; per product of dienst nieuwe functies/applicaties bedenken

·       Stoffen/materialen scheiden/opdelen/fractioneren + nieuwe verbindingen/connecties/combinaties

·       Nieuwe materie gebruiken(vb. grafeen; zand = silicium = grondstof voor chips), LED-lampen

·       Goedkoop, slim, schoon/duurzaam, winstgevend

INTELLECTUEEL KAPITAAL

Kennis is van cruciaal belang

·       Scheikunde (vgl. koken, verwarmen, afkoelen etc.)

·       Natuurkunde

Uitgangspunt: Blauw = nieuwe producten/nieuwe diensten = services + nieuwe doelgroepen/markt differentiatie = totaal andere business modellen; aansluiten bij de kenniseconomie

Sleutelrol is weggelegd voor het hoger onderwijs (universiteiten, hogescholen)

·       Brainstormen

·       Aansluiten bij lokale mogelijkheden, activiteiten = veldonderzoek

·       Gebruik van heuristieken 

·       Transdisciplinaire oplossingen zoeken, nieuwe combinaties/verbindingen

·       Vormen van clusters = combinaties van elementen; opsporen van bestaande en nieuwe functies/functionaliteiten = gebruiksmogelijkheden

·       Systeembenadering: ander systeem-in-focus: vb. units (100 – 200 personen), cluster van 50 huizen etc. 

·       Gebruik van antenne = trends signaleren

·       Onderzoeksmethoden zijn:

·       Empirisch onderzoek = observeren, registreren

·       Observatie van planten

·       Observatie van dieren

·       Observatie van mensen

·       Bedrijfsbezoeken!

·       Analytisch onderzoek: systeemtheorie, analyse van succesvolle bedrijfsconcepten/businessmodellen

·       Benchmarking = comparatief, vergelijkend onderzoek

·       Brainstormen via de mail = ideeën verzamelen, open access

·       Werkprocessen analyseren

·       Substitutie van materialen (vb. hout vervangen door bamboe)

·       Converteren: omzetten in een ander product of andere dienst/service

·       Bij elke casus/pilot: opsporen van onvoorziene (positieve/negatieve) neveneffecten

·       Innovatieve technologie: vb. 3-D printer (plastic; maken van bouten, sleutels, wapens etc.)

·       Reclycling: gebruik van afval, mest

·       Fotosynthese

·       Kwantumfysica, snaartheorie etc. 

·       Voeding: maden, 300 soorten champignons = veel eiwit, gezond, vegetarisch

·       Mens zelf gebruiken als bron om energie op te wekken

·       Druk/compressie en beweging van gebouwen/daken benutten om energie op te wekken

·       Nieuwe standaard/kalibrering: vb. unit = 50 huishoudens

·       220 Volt wisselstroom vervangen/substitueren door 12 V gelijkstroom (levert 60 % meer energie op) = doorbreken van conservatisme

·       Auto’s op waterstof (Mercedes, BMW)

·       Mislukte producten (vb. wortels met een gekke vorm) omzetten in gewilde producten  (worteltaart)

·       Gebruik van natuurelementen: wind

·       Gebruik van combinaties van fruit = energie opwekken

·       Producten converteren in services/diensten!

 

OPERATIONEEL KAPITAAL

·       Experience

·       Recycling bestaand materiaal, methoden, middelen, mensen

·       Uitdagende werk- en leeromgeving

·       Innovatieve producten introduceren; vooraf 50 % laten betalen t.b.v. de investering

·       Herwaardering voor handwerk, ambachtelijk werk

·       Elimineren van overbodige schakels, elimineren van opslag/voorraad; alternatief JIT

·       Productie van biogas, methaangas uit afval

·       Nieuwe functies en applicaties/ toepassingsmogelijkheden bedenken voor objecten, organismen

·       Seizoenarbeid vervangen door combinatie van zomer + winteractiviteiten (recycling, snoeien, bewerken van afval)

 

 

 

PSYCHOLOGISCH KAPITAAL

·       Gebruik, inzet van jongeren

·       Stimuleren van ondernemerschap, zzp-gedrag

·       Autarkie: solo-optreden/ 1-pitter

SOCIAAL KAPITAAL

·       Netwerken

·       Ethiek = business/MVO

CULTUREEL KAPITAAL

•               Branding, marketing

•               Marketing afstemmen op specifieke doelgroepen

•               Verhalen vertellen, narratieven

•               Opsporen van lokale culturele artefacten

•               Aansluiten bij de lokale situatie, traditie, geografische kenmerken, bodemschatten, bedrijvigheid etc. 

•               Opsporen van lokale helden, sleutelfiguren, rolmodellen

•               Zingeving, religie, contemplatie, bezinning, meditatie centrum

•               Beeldmateriaal maken

•               Documentaires’

•               Werken met papier, origami, vouwtechnieken, verpakkingsmateriaal simuleren

•                

RESULTAAT

Combinatie van innovatieve, technologische en sociale expertise

 

=====================================================

FM: Pauli toepassen op menselijk gedrag/meta-competenties/ regionale transitie

·Filosoferen: wereldmodel I vervangen door wereldmodel II

·Gedragscompetenties = mindset

·Inventariseren beschikbare bronnen/resources/rijkdom = tacit knowledge

·Lokale situatie in kaart brengen

·Kennis/disciplines benutten (ook sociale wetenschap, economie, bedrijfskunde, veranderkunde)

·Interactieve en facilitaire veranderingsstrategie; non-lineair veranderen

·Problem solving

·Focus op kennisproducten vervangen door focus op SERVICE = stimuleren van onderzoek/zoeken naar slimme oplossingen

·Perceptie: van deficiënties naar kansen/opportuniteiten

·Per element/gedragscompetentie inventariseren van huidige + toekomstige functies/gebruiksmogelijkeden

BUSINESSCASES ontwikkelen met  META-COMPETENTIES

Oprichten van een academie, instituut, kenniscentrum = gebouw LL GAE. Gebouw en omgeving lenen zich voor experimenten. Locatie is geschikt voor re-integratieproject/Kansen voor Kenniswerk. Lokaal onderzoek = (participerende) action research. 

Mijn business concept = trainingscentrum, opleidingsinstituut, onderzoeksinstituut.

·       ART = combinatie kunst & kunde

·       Kunde = ambacht, techniek: schilderen (fijn, grof), tekenen, kalligrafie, etsen, schrijven van teksten etc.

·       Kunst = creativiteitstechnieken, inspiratie, trends, antenne

·       N=1, klant centraal

·       Aansluiten bij de lokale en regionale leefwereld = inventariseren van bestaande producten, diensten, infrastructuur, geschiedenis, verhalen, sagen, mythen, oertijd etc. 

·       Wetenschappelijke expertise benutten/sociale wetenschap = Action Research

·       Businessconcept = verbinding van meta-competenties = totaal = meer dan de som der delen

·       Potentiele doelgroepen: ouderen, jongeren, allochtonen, buitenlanders/internationale samenwerking, uitwisseling 

·       Iedere persoon = uniek, eigen legitieme perceptie; zoeken naar grenzen + grensoverschrijdende mogelijkheden

·       Differentiatie in doelgroepen/markt diversificatie

·       Combinatie beeld + tekst + verhaal/narratief (sprookje, legende, mythe, sterk verhaal etc.)

·       Kinderboeken

·       Jubilea, festiviteiten, festivals

·       Altijd: experience

·       Altijd: e-mail adressen verzamelen = relatiebestand, netwerk

·       Altijd: bronnen checken, achtergrondinformatie verzamelen, 

·       Business concepten beschrijven, vergelijken en analyseren

·       Solowerk, autarkie, alles in eigen beheer = totale productieproces = combinatie van verschillende activiteiten/diverse taken = elimineren van tussenpersonen, intermediairs, schakels

·       Tekenen, fotograferen, film

·&